Ege Bölgesi’nin İç Batı Anadolu bölümünde yer alan Afyonkarahisar, coğrafi konumu itibariyle Marmara ve İç Anadolu bölgelerini Ege ve Akdeniz bölgelerine bağlayan bir geçiş ve kavşak noktasıdır. Binyıllardır ününü sürdüren kalesi ve yine binyıllardır ekilen haşhaş bitkisinden adını almıştır; Afyonkarahisar. Doğu ile batı, kuzey ile güney arasında bir geçit, bir eşik durumunda olması nedeniyle tarih boyunca önemli olmuştur. Yapılan kazılara göre bölgede Cilalı Taş Devri’nde bile yerleşim varmış. M.Ö. üç binden başlayarak, bilinen beş bin yıllık bir tarihe sahip olan Afyonkarahisar’da sırasıyla Hititler, Frigler, Lidyalılar, Persler, Helenler, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular ve Osmanlılar hüküm sürmüştür. Birinci Dünya Savaşından sonra Fransızlar, İtalyanlar ve Yunanlılar tarafından işgal edilen Afyonkarahisar, Kocatepe’den başlatılan Büyük Taarruz ile Büyük Önder Gazi Mustafa Kemal Paşa komutasındaki Türkiye Büyük Millet Meclisi Orduları’nın en büyük zaferine ev sahipliği yapmıştır. Afyonkarahisar, bugünkü Türkiye Cumhuriyetinin varlığının pekiştirildiği topraklardır. Afyonkarahisar’da tarih, soluksuz seyredilen bir film gibidir. Peki, biz, tarihi “seyrettiğimiz bir film” değil de “kendimizin de aktörleri olduğu süreklilik taşıyan bir oyun” olarak kavrayabilir miyiz? Tarihçilik devlet ve resmi kurumları merkez alan, insanlardan uzak bir çalışma çevresi olarak görüldüğünde sıradan hayatlarımızı, evlerimizi, işyerlerimizi, içinde yaşadığımız kentin sivil olaylarını, çevremizi, gelenek ve göreneklerimizi anlamamız ve kavramamız pek mümkün olamamaktadır. İşte 2006 yılında kurulan AYTAM, gündelik hayatlarımıza, evlerimize, işimize, işyerlerimize ait her türlü orijinal resim, belge ve nesneyi, kayıt altına alınmış sözlü anlatımları kullanarak, bunların kaybolup gitmesini önlemek için derleyerek, Afyonkarahisar’ın yerel tarihini aydınlatmak, herkes için anlaşılır hale getirmek ve sevdirmek amacıyla yola çıkmıştır. Devlet ve kurumlar merkezli resmi tarih, AYTAM'ın ilgi alanı dışında olup, elbette kapsamlı ve bilimsel bir çalışma alanı olarak görülmekte, reddedilmemektedir. AYTAM, Afyonkarahisar Yerel Tarih Araştırmaları Merkezi’nin kısaltılmış adıdır. Afyonkarahisar’da Mollabahşi Mahallesi, Kale Caddesi Numara 15’de bulunan, sivil mimari örneği ve kültür varlığı olarak tescilli 3 katlı bahçeli ahşap bir ev onarılarak AYTAM’a tahsis edilmiştir. AYTAM Afyonkarahisar Yerel Tarih Araştırmaları Merkezi, yıllar içinde toplanarak oluşturulan küçük koleksiyonların sergilenmesi ile kapılarını açmış olup AYTAM dostlarının bağışladığı/bağışlayacağı veya emanet bırakacağı resim, belge ve nesne ile koleksiyonlarını zenginleştirerek bunları geleceğe taşıma görevini üstlenmiştir. Sergiden başka her kesimden insanın katılımına açık toplantılar ve etkinliklerle yerel tarihin, sözlü tarihin, mikro tarihin, kentteki işyerlerinin, toplulukların, gündelik hayatın tarihinin araştırılması ve kaybolmasının önlenmesine çalışılmaktadır. AYTAM böylece “sessiz çoğunluğun” tarihe dâhil edilmesine aracılık etmek amacındadır AYTAM, Afyonkarahisar’daki sıradan insanların tarihinin yazılışını arzulamaktadır. Dolayısıyla Hititler, Frigler, Lidyalılar, Persler, Helenler, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular ve Osmanlılar’ın sıradan insanlarının kültürel özelliklerinin harmanlandığı, geçmişteki ve günümüz Afyonkarahisar’ının yerel tarihinin anlaşılmasını ve bundan zevk alınmasını teşvik etmek için yola çıkan AYTAM’ı, ziyaretçilerin ve destekçilerin, kültürel miras ve çevreye ilişkin değerleri geliştirecek güçlü bir araç olarak görmeleri beklenmektedir. | |
|
|
